Του Μάρκου Μπόλαρη*

Όρθιος στον Πύργο

του Τριγωνίου αγνάντευε δυτικά. Ήταν η σκόνη του ιππικού που μαρτυρούσε την άφιξη του νικηφόρου κι απελευθερωτή Ελληνικού Στρατού. Διήμερη ήταν η σκληρή μάχη στα Γιαννιτσά, στην πεδιάδα, στους λόφους, στα έλη, γύρω από την λίμνη. Κι ήταν η ψυχή, το θάρρος, το σθένος, η ορμή των μειονεκτούντων και λιγότερων Ελλήνων απέναντι σε οχυρωμένους ασφαλώς περισσότερους Τούρκους που ανέμεναν, που έκριναν τη μάχη, τον πόλεμο υπέρ των προελαυνόντων ελληνικών στρατευμάτων.  Και τώρα να, πλησιάζει θριαμβευτικά στην πόλη που ίδρυσε ο Κάσσανδρος και της έδωσε το όνομα της γυναίκας του, κόρης του Φιλίππου του Β’, Θεσσαλονίκης.

Ο Κάσσανδρος όταν είχε ολοκληρωθεί η μεγαλειώδης εκστρατεία του ΜεγΑλέξανδρου στην Ανατολή, όταν είχαν απαντηθεί οι Περσικές προκλήσεις, όταν είχε ενοποιηθεί υπό τον Μακεδόνα Βασιλιά και τους διαδόχους του ο χώρος από τα Βαλκάνια μέχρι τον Ινδό ποταμό, αντιλήφθηκε ότι χρειαζόταν ένα ισχυρό λιμάνι όσο γίνεται πιο κοντά στην πρωτεύουσα Πέλλα. Κι έτσι θεμελίωσε σε επίκαιρη θέση, στην πιο κρίσιμη θέση της Μακεδονίας το Λιμάνι, την Θεσσαλονίκη.

Και μόνη η επιλογή της θέσης για την θεμελίωση της πόλης των Θεσσαλονικέων εξασφαλίζει στον Κάσσανδρο, εμφανή θέση στην ιστορία.

Το αποδεικνύει η συνέχεια. Ούτε ο ιδρυτής της θα μπορούσε να το φανταστεί ότι η Θεσσαλονίκη, θα γινόταν πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όταν εισήχθηκε το σύστημα της Τετραρχίας και θα ήταν η έδρα, η πρωτεύουσα του ενός εκ των τεσσάρων Συν-Αυτοκρατόρων, του Γαλερίου.

Ούτε θα διανοούνταν ότι ο Μέγας Κωνσταντίνος στη Θεσσαλονίκη θα προετοίμαζε τον στρατό του για την μεγάλη τελική σύγκρουση με τον Λικίνιο για την ανάληψη της όλης εξουσίας στο πρόσωπό του.

Ο νικηφόρος στρατός πλησίαζε από τα δυτικά προς την Πύλη του Αξιού, την πύλη του Βαρδάρη. Ποταμός κι άνεμος, ο Βαρδάρης, ποτίζοντας κι αρδεύοντας ο ποταμός, δροσίζοντας κι καθαρίζοντας τους ορίζοντες από την ομίχλη και την υγρασία του νοτιά ο άνεμος! Για να λάμπουν τα χιόνια στις κορφές του Ολύμπου, και να χαιρετίζουν τη πρωτεύουσα Θεσσαλονίκη  τα  δορυφορούντα  τον Όλυμπο όρη, πολύτιμη μακεδονική συνοδεία,  ο Κίσσαβος, τα Πιέρια κι οι νύμφες τους, το Βέρμιο, το Πάικο κι αντίκρυ ο Χορτιάτης, πιο πίσω ο Χολομώντας και τ Αγινόρος!

Κι ο ανυπόμονος

μετακινήθηκε, προκειμένου να εξασφαλίσει άπλετη θέα, από τον Πύργο του Τριγωνίου, των βορειοανατολικών τειχών, στη Μονή του Μεταμορφωθέντος Χριστού, στη Πατριαρχική Μονή των Βλατάδων, στον τόπο που μαρτυρείται ότι κήρυξε ο των Εθνών Απόστολων, ο Μέγιστος Παύλος στους 50 χρόνους μετά την Χριστού Γένναν, ο Παύλος που με την προς Θεσσαλονικείς Επιστολή του έβαλε την πόλη  στην Χριστιανική Γραμματολογία, στην καθημερινή εκκλησιαστική ζωή στα πέρατα της Οικουμένης, ώστε όπου ακούγεται λόγος Χριστού, εκεί κι οι Θεσσαλονικείς, εκεί κι η Θεσσαλονίκη,

ο ανυπόμονος

που βιώνει το “ο υπομείνας εις τέλος σωθήσεται”, μα τί υπομονή κι αυτή, πόσα χρόνια, πόσοι αιώνες σκλαβιάς απ’ τα 1430 που έπεσε η πόλη στον Μουράτ μέχρι τα 1912 , την μέρα του πολιούχου Αγίου της Θεσσαλονίκης του Δημητρίου του Μεγαλομάρτυρος Μυροβλήτη, που παραδίδεται από τον Τούρκο Στρατηγό Διοικητή στην Έλληνα Αρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντίνο.

Είχε προηγηθεί σκληρή σύγκρουση του υπερήφανου, διορατικού Έλληνα Πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου, εκ Χανίων της μεγαλονήσου Κρήτης με τον Αρχιστράτηγο – Διάδοχο Κωνσταντίνο, ο οποίος άγευστος γεωστρατηγικής κι ελληνικής ιστορίας θέλησε να στρέψει τον Ελληνικό Στρατό στα βορειοδυτικά για να καταλάβει το Μοναστήρι στην Πελαγονία. Δεν μπορούσε να εκτιμήσει την χαώδη διαφορά γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής σημασίας που χώριζε την πόλη του Αγίου Δημητρίου από το Μοναστήρι, εξ ίσου ελληνίδα αρχαία ιστορική πόλη. Πρόλαβαν!

Πρόλαβαν τους σπεύδοντες Βουλγάρους, που ήθελαν να αντικαταστήσουν τον Οθωμανικό ζυγό της Θεσσαλονίκης με ένα Βουλγαρικό, αφού η πόλη δεν είχε βουλγαρικό πληθυσμό στους αιώνες! Κι ήταν πριν  χίλιους διακόσιους, χίλιους χρόνους που είχαν αποκρουστεί οι τελευταίες επιδρομές Βουλγάρων ηγεμόνων που θέλησαν να κουρσέψουν την πόλη. Κι ήταν, ως μαρτυρούν οι ιστορικοί της εποχής, της ρωμέικης αυτοκρατορίας, ο Άη Δημήτρης ρύστης και προστάτης επί των επάλξεων, επί των τειχών, επί των πύργων, καθοδηγών, εμψυχώνων, συμπολεμών εις απόκρουσιν των επιχειρούντων το ρεσάλτο και εις σωτηρίαν των μετ’ ευλαβείας το Μαρτύριο Αυτού τιμώντων. Μάλιστα στα 900 μ.Χ. περίπου, επί Μακεδόνων βασιλέων, οι Βούλγαροι είχαν πετύχει τον απόλυτο αιφνιδιασμό κατά των υπερασπιστών της πόλης. Έφθασαν απαρατήρητοι από τους βόρειους λόφους, όπου οι χείμαρροι από τον Χορτιάτη  κινούσαν τους υδρόμυλους για την προμήθεια των Θεσσαλονικέων με αλεύρι, κι επιτέθηκαν στα σχεδόν αφύλακτα τείχη την ώρα που γινόταν ο πανηγυρικός εσπερινός της γιορτής του Αγίου προστάτη της πόλης, του Μεγαλομάρτυρα Δημητρίου, κι έτρεχαν στρατηγοί και στρατιώτες από την αγρυπνία του Άη Δημήτρη να σκαρφαλώσουν στα τείχη για να γκρεμίσουν τις επιτιθέμενες ορδές! Χάριτι θεία! Όπερ και εγένετο!

Έφτασαν!

Νάτοι! Εισέρχονται στην Θεσσαλονίκη!

Μπαίνουν, μπήκαν!

Άφησε την αφ’ υψηλού θέαση.

Κίνησε τροχάδην προς το Βαρδάρη. Μέσα απ’ την Άνω Πόλη. Περνά μπροστά απ’ την παλιά Μονή των Λατόμων, σήμερα Όσιο Δαβίδ, την λέμε. Η παράδοση μας λέει ότι η Θεοδώρα, θυγατέρα του Αυτοκράτορα Γαλερίου, του ενός της Τετραρχίας, του ανεγείραντος του εντυπωσιακό Ανάκτορο στη Θεσσαλονίκη, την αγέρωχη Αψίδα που σώζει το όνομά του μέχρι σήμερα, την επιβλητική Ροτόντα, που λειτούργησε επί χιλιετία ως Ναός του Άη Γιώργη στα χρόνια της Ρωμέικης Χριστιανοσύνης, την επιμελημένη με αρχιτεκτονικές αξιώσεις Ρωμαϊκή Αγορά, τούτη η θυγατέρα ανήγειρε βαλανείον, ήγουν δημόσιο λουτρό, στο οποίο κρυφίως, λειτουργούσε “ιερού πνεύματος Θεού καταγώγιον” . Η θυγατέρα του οδηγήσαντος σε μαρτυρικό  θάνατο τον λαμπρό αξιωματικό του Ρωμαϊκού Στρατού Δημήτριο, η Θεοδώρα του Γαλερίου, αφού βαπτίστηκε από τον Επίσκοπο της Θεσσαλονίκης Αλέξανδρο,  οδηγήθηκε κι αυτή ομοίως, σε μαρτύριο, Πατρική εντολή!

Λι είναι σε τούτο τον Ναό, το αρχαίο βαλανείο, η μοναδική αριστουργηματική ψηφιδωτή  εικόνα του Οράματος του Προφήτη Ιεζεκιήλ, στο τεταρτημόριο της κόγχης του ιερού, παριστώντας τον Κύριο Ιησού Χριστό, νεαρό στην ηλικία, εν Δόξη!

Εν Δόξη!

Η είσοδος του απελευθερωτή Ελληνικού Στρατού!

Εν Δόξη!

Κι η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, της Γρηγορίου Παλαμά, δεύτερου προστάτη κι υψιπέτη θεολόγου της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Κι η Δοξολογία, εκ βαθέων, ευγνωμόνως, δοξολογία ευχαριστίας, ευχαριστίες αναμονής αιώνων στον κατανυκτικό Ναό του  Άγιο Μηνά, αφού ακόμη όλες οι αρχαίες, οι ρωμέικες Εκκλησιές ήταν τζαμιά!

Ένα νέος ορίζοντας άνοιξε για την πόλη!

Ορίζοντας ιστορίας, πολιτικής, οικονομίας, ανάπτυξης, επιστημών, μεταφορών, πολιτισμού, τεχνών για τη Θεσσαλονίκη, για τους Θεσσαλονικείς, για τον τόπο!

Στριμώχτηκε στον κόσμο!

Άναψε κερί στον Άγιο!

Λευτεριά , μονολόγησε!

Λευτεριά! Δόξα Σοι!

*Μάρκος Μπόλαρης. Νομικός – Πρώην Υπουργός

Οι απόψεις που δημοσιεύονται στο reformer.gr είναι προσωπικές και εκφράζουν τον συγγραφέα.