Του Γιάννη Βαμβακά*

Το 1ο ζήτημα που τίθεται σε κάθε Φορολογικό Σύστημα (ΦΣ) είναι η Δικαιοσύνη. Αν δηλαδή ο καθένας πληρώνει Φόρο  ανάλογα με το πραγματικό εισόδημα του.

Το 2ο, είναι, το ΠΟΣΟΣ φόρος του αναλογεί, δηλαδή οι φορολογικές κλίμακες με τους αντίστοιχους συντελεστές.

Το 3ο είναι ο διαχωρισμός σε Νομικά και Φυσικά Πρόσωπα που υπόκεινται σε φορολόγηση.

Το 4ο είναι ο διαχωρισμός σε Άμεσους και Έμμεσους Φόρους.

Και το 5ο είναι το πώς συλλέγεις τους Φόρους σε μια Οικονομία Χωρίς Σύνορα.

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ζητήματα είναι σαν τις απαντήσεις σε όλα τα άλλα που απασχολούν τις κοινωνίες: Εξαρτώνται από τη σκοπιά που τα βλέπει ο καθένας: Τη ταξική του θέση και την ιδεολογική και πολιτική του τοποθέτηση.

Τι ισχύει στην Ελλάδα

Κατ΄ αρχάς, στην Ελλάδα το ΦΣ αποτελεί Παγκόσμια Πατέντα. Και είναι η βάση του ελληνικού Κωμικοτραγικού Καπιταλισμού.

Α). Για τη κίνηση των προϊόντων ισχύει το «Σύστημα appodixi».  Μοναδικό σε ολόκληρο το πολιτισμένο Κόσμο.

Μία Πατέντα  που αποτελεί την επιτομή επιβολής Αστυνομικού κράτους στην Αγορά. Μετατρέπει το πολίτη σε μπαλάκι ανάμεσα στην επιχείρηση και το κράτος. Μετατοπίζει τον έλεγχο, από τη κίνηση των προϊόντων, απ όπου εισπράττεται και η υπεραξία του ΦΠΑ, σε αστυνομική υπόθεση παρακολούθησης της απεικόνισής τους, που είναι η «απόδειξη», σε κυνήγι δηλαδή φαντασμάτων. Έτσι οι φορολογικοί ελεγκτές μετατρέπονται σε Ghosts Busters.

Το δεύτερο που κάνει, είναι να οδηγεί τους πολίτες σε επιλογές «με ή χωρίς απόδειξη», έχοντας έτσι ήδη σπείρει στην αγορά έναν ιό.

Ξένες φορολογικές Αρχές θεωρούν ότι το «Σύστημα appodixi» προϋποθέτει τη θεώρηση ότι η Αγορά ήδη νοσεί βαριά.

Και το τρίτο, είναι ότι αφήνει στο απυρόβλητο τις Μεγάλες Επιχειρήσεις που τηρούν ευλαβικά το κανόνα appodixi έχοντας διασφαλίσει άλλες μεθόδους μεγάλης νόμιμης Φοροαποφυγής. Η αποθέωση της λογικής «αφήνω τους καρχαρίες και κυνηγάω τη μαρίδα».

Β). Επινοούνται κατά καιρούς συστήματα προσδιορισμού του εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες με «αντικειμενικά» κριτήρια. Το λεγόμενο και «τεκμαρτό» εισόδημα. Συστήματα που δοκιμάστηκαν πριν πολλά χρόνια σε διάφορες χώρες και στην Ελλάδα και απέτυχαν πλήρως.

Ένα τέτοιο επαναφέρει τώρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Συστήματα που αποσκοπούν στην είσπραξη των ελάχιστων -επί δικαίων και αδίκων- αλλά όχι και δίκαιων φόρων.

Γ). Η επικρατούσα διαχρονικά άποψη στην Ελλάδα για τη Φοροδιαφυγή είναι απλή και σαφής :

«Η ΜΙΚΡΗ φοροδιαφυγή των ΠΟΛΛΩΝ είναι το ζήτημα και όχι η ΜΕΓΑΛΗ των ΛΙΓΩΝ».

Είναι η άποψη αυτών που πλούτισαν ξαφνικά με αδιαφανείς(!) και παράνομους -για όλες τις άλλες χώρες-  τρόπους, αποτέλεσαν έτσι επιφανές μέρος της επιχειρηματικής ελίτ, έπεισαν τις πολιτικές ηγεσίες, αυτές τη μετέφεραν στις Φορολογικές Αρχές που έτσι βολεύτηκαν με τα εύκολα, και στη συνέχεια διαχύθηκε στη κοινωνία μέσω των συνενόχων ΜΜΕ.

Οι ελάχιστες φορολογικές κλίμακες και οι αντίστοιχοι υψηλοί Φορολογικοί Συντελεστές που επιβλήθηκαν απ΄ τα Μνημόνια και διατηρούνται ως τα σήμερα, με αποτέλεσμα την ακόμα πιο άδικη φορολόγηση, συμπληρώνουν το παζλ

Δ). Στην Ελλάδα ΔΕΝ ισχύει ο έλεγχος του ΠΟΘΕΝ Έσχες, ο έλεγχος δηλαδή της ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ Πλούτου και του τρόπου διαβίωσης. Η απόκτηση περιουσιακών στοιχείων ξεπλένεται με μια καταβολή φόρου όταν δηλώνεται στο όνομα του ιδίου ή συγγενούς του για ξεκάρφωμα , τα κεφάλαια για σύσταση εταιρειών είναι πάντα ευπρόσδεκτα χωρίς κανέναν έλεγχο προέλευσης, ο πολυτελής τρόπος ζωής είναι μια απόδειξη της ευημερίας της κοινωνίας και μπόλικο σανό για τα μεσημεριανάδικα αλλά όχι και λόγος ελέγχου.

Κι αυτά τα πρωτοφανή, ενώ τα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη του Υπολογιστικού Νέφους και τα Λογισμικά Ανοικτού Κώδικα παρέχουν τη δυνατότητα στις Αρχές αποθήκευσης, επεξεργασίας και διασταύρωσης των στοιχείων που αποδεικνύουν το ΤΡΟΠΟ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ.  Πράγμα που κάνουν πολλές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, Γερμανία κ.α.

Ε). Το ζήτημα της μετατόπισης της φορολόγησης από τα Νομικά, στα Φυσικά Πρόσωπα είναι επίσης καίριο. Το θέμα δεν είναι τα γενικά κέρδη μιας επιχείρησης, αλλά τα ΔΙΑΝΕΜΟΜΕΝΑ στα ΦΠ που αποτελούν εισόδημα, ενώ τα ΜΗ διανεμόμενα σ ένα Νομικό Πρόσωπο, κατ αρχάς, αποτελούν δημόσιο πλούτο.

Το μεγάλο πρόβλημα όμως είναι η τεράστια Φοροαποφυγή των μεγάλων Ομίλων με τις Ενδοομιλικές Συναλλαγές, οι φορολογικοί παράδεισοι και οι μεγάλες διαφορές φορολόγησης μεταξύ των κρατών. Και αυτό είναι παγκόσμιο και δεν λύνεται, τη στιγμή που πολλές χώρες χρησιμοποιούν τους φορολογικούς συντελεστές των επιχειρήσεων και των Φυσικών Προσώπων για προσέλκυση επενδύσεων.

Και γι΄ αυτό λέμε ότι στη ΕΕ θα πρέπει να υπάρξει ΕΝΑ ενιαίο Σύστημα Φορολόγησης με μικρές επί μέρους διαφοροποιήσεις. Αλλά αυτό προϋποθέτει τη πολιτική εμβάθυνση της ΕΕ, που εδώ και καιρό είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο, διεθνώς.

*Γιάννης Βαμβακάς, Μαθηματικός με μεταπτυχιακά στη Γαλλία