Γράφει ο Γιάννης Γαβρίλης
Αν και δεν θα ήθελα να είναι έτσι, αλλά είναι αλήθεια.
Λίγες είναι οι παραστάσεις που σου αφήνουν μια έντονη αίσθηση, σε κάνουν να νοιώθεις το τραγικό στην ολότητα του, να έχει συγκλονίσει και επηρεάσει έντονα το θυμικό σου.
Παρακολούθησα την παράσταση ”Σπυριδούλες” που μετά την συμμέτοχη της στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου το 2023 και στη συνέχεια έφτασε μέχρι την Κύπρο, τώρα έχει ανέβει στο Θέατρο ”Τζένη Καρέζη” για να ”προκαλέσει” σε έντονο βαθμό και πάλι, το κοινό που θα την παρακολουθήσει, έτσι όπως έγινε και με τις προηγηθείσες.
Είναι κυρίως η απολυτή θεατρική προσέγγιση- παρουσίαση και βεβαίως η γραφή σε θεατρική μορφή (κυκλοφορεί και σε βιβλίο από τις εκδόσεις ”Σύγχρονη Εποχή”) μιας ιστορίας που ταρακούνησε την Ελληνική κοινωνία στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Η τρομακτική ιστορία την Σπυριδούλας Ράπτη που την παρέδωσε ο πατέρας της στην οικογένεια Βεϊζαδέ ως εσωτερική υπηρέτρια. Ήταν 12 χρονών. Η κακοποίηση της από την εύπορη αλλά αμφιλεγόμενη αυτή οικογένεια, ξεκίνησε από την πρώτη στιγμή που εισήρθε στο σπίτι για να κορυφωθεί λίγα χρόνια αργότερα με τον βασανισμό της με απίστευτη αγριότητα, καίγοντας την με ένα ηλεκτρικό σίδερο. Η Σπυριδούλα στο νοσοκομείο πλέον αφηγήθηκε, κατέθεσε, την βαναυσότητα των αφεντικών της και έτσι οδηγηθήκαν εκείνοι στην δικαιοσύνη και στην καταδίκη τους.
Η συγγραφέας του θεατρικού αυτού ντοκουμέντου Νεφέλη Μαϊστράλη δεν μένει στο να αφηγηθεί άπλα την ανατριχιαστική αυτή ιστορία. Πηγαίνει σε βάθος και φέρνει στην επιφάνεια με την μορφή θεατρικής παράστασης, το θέμα την κακομεταχείρισης των κοριτσιών που λόγω ανέχειας, αναγκάζονταν να εργαστούν ως υπηρέτριες (όπως αναφέρεται και στην παράσταση ”ως δούλες”) κάτω από συνθήκες απαράδεκτες και άκρως κακοποιητικές. Η Νεφέλη Μαϊστράλη με τη απτή συγγραφής της και του ορθού θεατρικού λόγου, αναφέρεται στις απανταχού ”Σπυρι-δούλες”, παραθέτει, καταγγέλλει, και επισημάνει δια μέσου της ιστορίας της Σπυριδούλας, την κατάσταση που επικρατεί ακόμη και σήμερα και δυστυχώς έχει παγιωθεί, της εκμετάλλευσης και της απελπιστικής κατάστασης που βιώνουν, (ακόμη και σήμερα), οι οικιακές βοηθοί (εύσχημος ο τίτλος και τόσο ειρωνικός, όπως επισημαίνεται και στην παράσταση) είτε είναι Ελληνίδες ποσό μάλλον αλλοδαπές.
Ένα ευρηματικό στοιχειό της παράστασης είναι η δομή της, ως Αρχαία Τραγωδία (Πρόλογος, Πάροδος, Επεισόδια, Στάσιμα, Παράβαση, Έξοδο) που βοήθησε τους δυο σκηνοθέτες, Θανάση Ζερίτη και Χάρη Κρεμμύδα να εξελίξουν αυτή την συνθήκη και με ευρηματικότητα να ”στήσουν” μια παράσταση που απωθεί την ανιαρή επαναληπτικότητα, και την αδιάφορη παρακολούθηση της. Καταφέρνοντας να απορρίψουν όλα όσα κάνουν μια παράσταση ανιαρή και όχι μόνο αυτό, αλλά οδηγώντας τις/τους ηθοποιούς δημιουργούν μια έντονη ατμόσφαιρα, αυτή που είναι επιτακτική σε οποιαδήποτε παράσταση αλλά που δεν δημιουργείτε πάντα, οι λόγοι δεν είναι επί του παρόντος.
Γιατί εδώ είδαμε μια δομημένη άριστα παράσταση που αν δεν ήταν και οι συγκεκριμένες ερμηνείες των επτά ηθοποιών, ίσως να μην είχε την ίδια δυναμική. Αυτών που όχι μόνο πίστεψαν σε αυτό, αλλά κυριολεκτικά ενδύθηκαν τους ρόλους – χαρακτήρες σε σημείο που έφερναν τον θεατή να πιστέψει πως ότι βλέπει, συμβαίνει στην αλήθεια και να ξέχνα ότι βρίσκεται σε Θέατρο. Ξεχωριστές ερμηνείες, εντός του συνόλου, που επιβάλει και η συνθήκη μιας Αρχαίας Τραγωδίας, όπως θέλησαν να την ”ανεβάσουν” οι συντελεστές της. Πραγματικά καταλυτικές ερμηνείες από…
Ελένη Βλάχου, Σταύρο Γιαννουλάδη, Τάσο Δημητρόπουλο, Αργυρώ Θεοδωράκη (αφοπλιστική στον ρόλο της Σπυριδούλας!), Κατερίνα Λάττα, Αριστέα Σταφιλάκη, Ελένη Τσιμπρικίδου.
Συνετέλεσαν καθοριστικά … η Γεωργία Μπούρδα (σκηνικό – κοστούμια), ο Πάνος Τοψίδης (κίνηση), ο Σάκης Μπιρμπίλης (Φωτισμοί), η Ευαγγελία Καρακατσάνη (Μουσική Διδασκαλία) στις ευρηματικές, με έμπνευση από την παραδοσιακή μας μουσική, συνθέσεις – τραγούδια, των Θραξ Πανκc που επίσης διέστειλαν με την συνθετική τους προσέγγιση, την ατμόσφαιρα που με τόση απολυτότητα απολαύσαμε.
Προσωπική άποψη εκφράζω εδώ . Το ότι βγήκα από την παράσταση με ένα έντονο αίσθημα θυμού για την κοινωνική μας αφασία, ντροπή που ανήκω στο ανθρώπινο είδος, ταραγμένος για αρκετή ώρα μετά, θα μου επιτρέψετε να τα κατατάξω στα θετικά αυτού του έργου – ντοκουμέντου.
Συζήτηση σχετικά με post